NOORDERLICHT 2016 werpt met ARENA van 22 mei tot en met 3 juli in Museum Belvédère in Heerenveen een forensische blik op nagelaten sporen in het landschap. 21 kunstenaars uit de hele wereld maken de verhalen op en onder de huid van het landschap zichtbaar.

We leven in een tijd waarin onze mondiale cultuur de natuur heeft onderworpen. Het is vrijwel onmogelijk geworden om nog ongerept land te ervaren, hoe ver we onze blik ook richten. Wat resteert als de mens en zijn dadendrang het toneel verlaten hebben, op zoek naar weer groenere weiden?

ARENA is de proloog van de projectcyclus Landschap als Arena,dat focust op de beslissende invloed van de mens op het landschap. Met zijn dominante scheppende kracht drukt de mens een allesoverheersende stempel op het landschap: door er te wonen, te werken, te recreëren en er op grote schaal grondstoffen uit te delven. Door de voortdurende exploitatie van het land wereldwijd zien we het landschap steeds veranderen. Iedere economische toepassing brengt nieuwe verhalen in de bodem, maar ook in de oceanen en de lucht.  Daar rusten ze, als laagjes geologisch sediment, in afwachting van latere blootlegging.

De sporen die de mens zo nalaat, zijn zowel het gevolg van achteloze handelingen als van gewetenloze acties. Aan het ene eind van het spectrum vinden we onschuldige geschiedschrijving, aan het andere uiteinde zien we veranderingen die zo ingrijpend zijn dat de toekomst van onze planeet op het spel is komen te staan. Veranderingen in het klimaat maken pijnlijk duidelijk dat de menselijke invloed groter is geworden dan ons lief zou moeten zijn. Het huidige geologische tijdperk wordt daarom vaak het antropoceen genoemd, het tijdperk waarin de gevolgen van menselijke activiteit in het klimaat en de atmosfeer merkbaar worden.

Voor ARENA zijn eenentwintig kunstenaars vanuit de hele wereld uitgenodigd, die met hun beelden ieder een eigen deel van het grote verhaal laten zien. De fotoseries bieden het publiek stof tot nadenken en maken ons bewust van de fragiliteit van het geschapen land. Noorderlicht laat tegelijkertijd zien hoe betrokken kunst een inspiratie kan vormen, in de transitie naar een meer verantwoorde omgang met onze natuurlijke omgeving.

De tentoonstelling toont onder andere foto’s van mijnbouw in Chili en de gevolgen ervan voor het milieu. We zien het plastic dat in onze oceanen drijft. Afgravingen die bestemd zijn voor het herbergen van radioactief afval uit Fukushima. Het zinderende regenwoud en koude gletsjers. Maar ook foto’s van Nederlandse duinen die weer in de oorspronkelijke staat worden teruggebracht, en beelden van een – is het fictief of echt? – voorheen bewoond eiland dat door de mens wordt teruggegeven aan de natuur.