Het breder onder de aandacht brengen van documentaire fotografie, het aanzwengelen van een discussie over de rol en betekenis van het medium, en het bij elkaar brengen van fotografen, fotografiegebruikers en het algemene publiek: dat waren de doelstellingen van de grondleggers van Noorderlicht. In 1980 richtten ze onder de vleugels van de USVA de Noorderlicht Fotogalerie op, die al snel zou uitgroeien tot hét podium voor nieuwe ontwikkelingen in de Nederlandse documentaire fotografie.

Maar de ambities reikten verder. In 1990 werd het tienjarig bestaan van de galerie gevierd met de eerste editie van de Noorderlicht Fotomanifestatie, waarna de zelfstandige Stichting Fotografie Noorderlicht in het leven werd geroepen. Waar in de eerste manifestatie de blik nog gericht was op de ‘eigen’ noordelijke fotografie, werd in 1991 de blik verruimd naar de rest van Nederland. Na deze eerste verkenningen werd besloten de manifestatie te veranderen in een biënnale met een internationaal karakter.

De manifestatie Home (1993) was de eerste die georganiseerd werd volgens het klassieke Noorderlicht-recept: een thematisch opgezette hoofdtentoonstelling bestaande uit zorgvuldig geselecteerde individuele series die zich concentreerden op een maatschappelijke ontwikkeling. De series werden aaneengesmeed tot een indringend, overkoepelend verhaal, waarin de samenstellers stellingname en controverse niet schuwden. Dit uitgesproken karakter – een gepassioneerde combinatie van eigenheid, engagement en brutaliteit – zou kenmerkend blijven voor Noorderlicht, getuige manifestaties als Act Of Faith (2007) en Human Conditions (2009).

In 2000 werd de manifestatie – die tot dan Groningen als locatie had gehad – voor het eerst in Leeuwarden georganiseerd. Van een biënnale werd de manifestatie zo een jaarlijks terugkerend evenement, afwisselend georganiseerd in een van de noordelijke hoofdsteden. De Friese manifestatie richtte zich op fotografie uit een niet-westerse regio, waarbij niet ‘onze’, maar de eigen visie van de fotografen bepalend was. Het resulteerde in een succesvolle reeks tentoonstellingen over Afrika, de Arabische wereld, Zuid-Amerika, Azië en het voormalige Oostblok.

Door de jaren heeft Noorderlicht het werkterrein verbreed voorbij de grenzen van klassieke documentaire fotografie. Kunstfotografie en experimentele fotografievormen vonden hun weg naar galerie en manifestatie, en steeds meer fotografen van (wereld)faam namen deel aan Noorderlicht-producties. Tegelijk bood Noorderlicht vele nog onbekende fotografen voor het eerst een internationaal podium.

Door haar jaarlijkse karakter is de Noorderlicht Fotomanifestatie uniek in Nederland en een zeldzaamheid binnen het internationale fotografielandschap. De groeiende reputatie van de manifestatie werd onderstreept door het gezaghebbende tijdschrift Photo District news, dat Noorderlicht in 2007 uitriep tot een van de vijf belangrijkste fotografie evenementen ter wereld. Geen reden om op de lauweren te rusten, maar een aansporing ook in de toekomst met volle overtuiging en met hartstocht een geëngageerd publiek in aanraking te brengen met de kracht van fotografie.