Interview Martin Roemers
'Voor mij is de straat een theater'
In zijn langlopende project Metropolis registreert de Nederlandse fotograaf Martin Roemers (1962) het straatleven in steden met meer dan tien miljoen inwoners. Op het eerste gezicht zijn het beelden die getuigen van een overweldigende massaliteit, een drukte waarin het individu verdwijnt. Maar wie beter kijkt – voorbij het voorbijrazende verkeer en het bombardement van indrukken – ontwaart de menselijke maat: de verkoper op de straathoek, een man die wacht, een kind dat zich verveelt.
Is een menswaardig leven in dergelijke miljoenensteden eigenlijk wel haalbaar?
Voor bewoners van het arme platteland werkt de stad als een magneet. Dáár liggen de kansen op werk, scholing en een betere toekomst. Maar ondanks hun wil en ambitie komen dromen over een beter leven meestal niet uit. Ze worden veroordeelt tot een marginaal bestaan. De aanwas van nieuwe bewoners is simpelweg groter dan het absorptievermogen van de stad. De samenleving moet er voor zorgen dat nieuwe bewoners gehuisvest kunnen worden, en dat de vuilnisdienst, waterleiding, riolering en gezondheidszorg op orde zijn. In veel steden wordt hier aan gewerkt, maar de vraag naar voorzieningen overtreft vaak het geleverde aanbod.
Tegelijk is er een positief verhaal. Veel nieuwkomers zijn ondernemend en zelfredzaam. Ze beginnen hun eigen handeltje of vinden hun weg in de informele economie. Als een samenleving niet te formalistisch is en ondernemerschap aanmoedigt, liggen er kansen.
Hoe ervaar je zelf het verblijf in zo’n stad?
Ondanks de schaduwzijden, is de stad een plek waar veel energie samenkomt, wat tot grote prestaties leidt op het gebied van economie, kunst, cultuur en wetenschappen. Mijn werkterrein is de straat – ik houd van de chaos, de herrie, de geur van diesel. Voor mij is de straat een theater. Elke straat is een podium waar verschillende straatbewoners – als acteurs in een toneelstuk – dag in, dag uit hun weg trachten te vinden in de moderne stedelijke samenleving. Dat is fascinerend.
Dit langlopende project sluit natuurlijk perfect aan bij het hoofdthema van Noorderlicht.
Urbanisatie is een belangrijke ontwikkeling, met vergaande gevolgen. Het is goed dat vanuit verschillende disciplines naar deze ontwikkeling gekeken wordt. Fotografie kan helpen om de gevolgen, zowel positief als negatief, zichtbaar te maken. Bijvoorbeeld via een manifestatie als deze.